Polska polityka europejska
Witamy na stronie internetowej projektu naukowego finansowanego przez Narodowe Centrum Nauki pt. „Analiza polskiej polityki europejskiej w latach 2004–2014. Założenia, aktorzy, wyzwania i oceny” nr 2014/13/B/HS5/01942 kierowanego przez Prof. zw. dr hab. Zbigniewa Czachóra i realizowanego na Wydziale Nauk Politycznych i Dziennikarstwa Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznań.
Zapraszamy do zapoznania się z założeniami projektu oraz sylwetkami członków zespołu badawczego.
Założenia projektu
W 2014 roku obchodziliśmy rocznicę dziesięcioletniej obecności Polski w Unii Europejskiej. Jest to właściwy moment, aby poddać analizie kształt jej polityki europejskiej w tym okresie. Taki właśnie cel został wyznaczony sobie przez zespół badawczy, a więc: zdefiniowanie ram koncepcyjnych, instytucjonalnych i politycznych kreowania i koordynacji polskiej polityki europejskiej; systematyzację jej form i manifestacji; oraz określenie jej odbioru i efektywności w środowisku zewnętrznym.
Pierwsza dekada członkostwa Polski w UE to czasokres, który oznacza się ogromną dynamiką zmian wewnątrz Unii Europejskiej i jej otoczeniu zewnętrznym, co w sposób oczywisty wpływa także na jej funkcjonowanie. Podstawową zasadą funkcjonowania Unii Europejskiej jest oparcie jej działania na permanentnym procesie negocjacyjnym pomiędzy: podmiotami instytucjonalnymi, państwami członkowskimi oraz różnego rodzaju grupami nacisku zaangażowanymi w proces decyzyjny. Także interesy Polski poprzez jej różnych przedstawicieli wpływały na zmiany i funkcjonowanie Unii Europejskiej.
Do tej pory nie zaprezentowano żadnych analiz, które w sposób kompleksowy zajmowałyby się powyższym problemem badawczym, dlatego też istnieje zasadnicza potrzeba podjęcia tego tematu. Przywołany powyżej deficyt stanowi więc nie tylko pole analityczne, jest także elementem o znacznym potencjale aplikowalności.
Użyte pojęcie „kształtu” polityki europejskiej Polski jest pojęciem zbiorczym na które składa się m.in.:
- wyodrębnienie aktorów polskiej polityki europejskiej i funkcji przez nich sprawowanych a tym samym modelu koordynacji polskiej polityki europejskiej,
-określenie celów polskiej polityki europejskiej, instrumentów jej realizacji, skuteczności prowadzonej polityki
- oceny prowadzonej polityki europejskiej przez jej odbiorców, czyli instytucje Unii Europejskiej i państwa członkowskie,
-zdolności oddziaływania polskich przedstawicieli w instytucjach Unii Europejskiej na proces politycznych w tej supranarodowej organizacji.
Należy podkreślić, iż celem realizowanego projektu nie jest faktograficzny opis wydarzeń pierwszych 10 lat członkostwa Polski w Unii Europejskiej w zakresie poszczególnych polityk sektorowych czy stosunków politycznych. Jest nim analiza polityki europejskiej rozumianej jako całokształt działań kreowanych wewnątrz polskiego systemu politycznego i podejmowanych przez władze Polski na forum instytucji Unii Europejskiej oraz w kontaktach z państwami członkowskimi w kontekście funkcjonowania Unii Europejskiej. Jako punkt wyjścia do prowadzonych zostanie potraktowane kształtowanie polityki europejskiej w kraju. Właśnie nacisk na analizę całokształtu działań, poszukiwanie elementów wspólnych dla działań jednostkowych będzie charakteryzował prowadzone badania.
Członkowie zespołu badawczego
Prof. zw. dr hab. Zbigniew D. Czachór
Politolog, prawnik i dziennikarz. Specjalizuje się w prawie i polityce Unii Europejskiej, prawie międzynarodowym publicznym oraz międzynarodowych stosunkach politycznych. Od 1987 r. zatrudniony na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza. Tam przygotował rozprawę doktorską pt. System Europejskiej Współpracy Politycznej w integrowaniu Europy, pracę habilitacyjną
Zmiany i rozwój w systemie Unii Europejskiej po Traktacie z Maastricht oraz książkę profesorską pt. Kryzys i zaburzona dynamika Unii Europejskiej.
Członek założyciel Ośrodka Badań i Edukacji Europejskiej oraz Polskiego Towarzystwa Studiów Europejskich (jego obecny wiceprzewodniczący) oraz Rady Polityki Zagranicznej. Dziś: – kierownik Zakładu Badań nad
Integracją Europejską WNPiD UAM. Kieruje też i sprawuje opiekę merytoryczną nad studiami podyplomowymi UAM: Podyplomowym Studium Wiedzy o Europie i Integracji; Podyplomowym Studium Administracji Europejskiej oraz Podyplomowym Studium Zarządzania Projektami i Funduszami UE. W służbie publicznej zaangażowany jako doradca w: – Urzędzie Pełnomocnika Rządu do spraw Integracji Europejskiej oraz Pomocy Zagranicznej (następnie w Urzędzie Komitetu Integracji Europejskiej) w charakterze doradcy i analityka; – Sejmie RP jako Stały Doradca w Komisji Spraw Zagranicznych i Komisji do spraw Unii Europejskiej.
Opiekun naukowy w krajowych i międzynarodowych programach stypendialnych, m.in. w: – Akademii Artes Liberales; – Amerykańskiej Fundacji Kirklanda; – Rządu RP pt. Studia Wschodnie; – Programie MOST i MISH.
Współpracował naukowo i edukacyjnie m.in. z Krajowym Ośrodkiem Szkoleniowym Europejskiego Funduszu Społecznego, Stowarzyszeniem Polska Platforma Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Europejską Akademią Samorządową Poznań/Strasburg, Przedstawicielstwem Komisji Europejskiej w Polsce, Parlamentem Europejskim, Komitetem Regionów, Europa Institut w Berlinie i w Bocholt, Ludwig-Maximilians-Universität w Monachium, Akademią Dyplomatyczną PISM/MSZ czy też z Zespołem do spraw Unii Gospodarczej i Walutowej przy Prezydencie RP. Autor i redaktor naukowy licznych monografii i artykułów naukowych.
E-mail: zbigniew.czachor@amu.edu.pl
Prof. UAM dr hab. Jarosław Jańczak
Politolog, europeista, badacz granic. Od roku 2016 profesor UAM (w latach 2004–2016 adiunkt) w Zakładzie Polityki Ekonomicznej i Społecznej na Wydziale Nauk Politycznych i Dziennikarstwa Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu oraz na Katedrze Studiów Europejskich na Wydziale Nauk Społecznych Europejskiego Uniwersytetu Viadrina we Frankfurcie nad Odrą, Niemcy. Od lat związany jest z polsko-niemiecką instytucją dydaktyczno-badawczą Collegium Polonicum. Jego zainteresowania naukowe koncentrują się wokół tematyk granic i pograniczy w kontekście procesów integracji europejskiej. W szczególności dotyczą one zjawiska debordering i rebordering, zarządzania transgranicznego (cross-border governance), integracji europejskiej w mikroperspektywie oraz współpracy transgranicznej w Europie.
Swoje badania koncentruje na granicznych miastach bliźniaczych (border twin towns) oraz granicach zewnętrznych Unii Europejskiej, polityce sąsiedztwa Unii oraz jej relacjach ze wschodem. Jestem autorem ponad stu prac naukowych, uczestnikiem podobnej ilości konferencji naukowych, gościnnym wykładowcą na kilkudziesięciu europejskich, amerykańskich i azjatyckich uniwersytetach. Stypendysta programów visiting fellowship Carlton University w Ottawie, Kanada, oraz Hokkaido University w Sapporo, Japonia. W roku 2015 uzyskał stopień doktora habilitowanego przedstawiając cykl publikacji zatytułowany „Współpraca transgraniczna na poziomie lokalnym. Graniczne miasta bliźniacze w Europie”.
Więcej informacji: www.jaroslawjanczak.eu
Dr Adam Jaskulski
Politolog i prawnik, doktor nauk społecznych w zakresie nauk o polityce oraz adwokat. Absolwent Wydziału Prawa i Administracji oraz Instytutu Nauk Politycznych i Dziennikarstwa Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Od 2011 roku jest członkiem Wielkopolskiej Izby Adwokackiej. Obecnie adiunkt w Zakładzie Badań nad Integracją Europejską Wydziału Nauk Politycznych i Dziennikarstwa UAM Poznań, gdzie prowadzi m.in. zajęcia z integracji europejskiej, instytucji i prawa UE oraz prawa gospodarczego UE. Zainteresowania badawcze: instytucje Unii Europejskiej, Wspólna Polityka Zagraniczna i Bezpieczeństwa UE, prawo europejskie, polityka transportowa UE, teorie integracji europejskiej, eurosceptycyzm, polska polityka europejska oraz Brexit.
Autor ponad 20 artykułów naukowych z zakresu nauk politycznych i prawa. Ekspert Komisji Europejskiej w zakresie oceny wniosków w ramach programu Horyzont 2020. Oprócz pracy zawodowej jest zaangażowany w działalności Ośrodka Badań i Edukacji Europejskiej w Poznaniu, w którym pełni funkcję wiceprezesa Zarządu. W przeszłości społeczny doradca posła do Parlamentu Europejskiego.
E-mail: adam.jaskulski@amu.edu.pl
Dr hab. Renata Mieńkowska-Norkienė
Politolog oraz socjolog – absolwentka Instytutu Nauk Politycznych oraz Instytutu Stosowanych Nauk Społecznych w ramach Międzywydziałowych Indywidualnych Studiów Humanistycznych Uniwersytetu Warszawskiego. Stypendystka Reńskiego Uniwersytetu im. Fryderyka Wilhelma w Bonn, Uniwersytetu w Wilnie, EURAC – Akademii Europejskiej w Bolzano, Liechtenstein-Institut w Liechtensteinie, London School of Economics and Political Science oraz SciencePo w Paryżu. Stażystka Dyrekcji Generalnej Personelu i Administracji Komisji Europejskiej w Brukseli.
Laureatka nagrody Best Student Award Procter&Gamble w 2004 r. dla najlepszego absolwenta szkoły wyższej w Polsce oraz stypendium Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego dla wybitnych młodych naukowców na lata 2011–2014. Doktor habilitowana nauk społecznych, specjalizująca się w tematyce związanej z systemami politycznymi, w szczególności systemem politycznym Unii Europejskiej. Od 2009 r. pracownik naukowy Zakładu Instytucji Europejskich Instytutu Nauk Politycznych Uniwersytetu Warszawskiego, a od 2010 r. wykładowca w Instytucie Prawa Prywatnego Uniwersytetu Michała Romera w Wilnie, autorka wielu projektów dla organizacji pozarządowych, samorządów i młodzieży finansowanych z Unii Europejskiej.
E-mail: r.mienkowska@uw.edu.pl
Dr hab. Piotr Tosiek
Politolog i prawnik, od 2018 roku adiunkt na Wydziale Nauk Politycznych i Studiów Międzynarodowych Uniwersytetu Warszawskiego, a w latach 1999–2018 pracownik naukowo-dydaktyczny Wydziału Politologii Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie. Jego aktywność badawcza skupia się na trzech głównych obszarach merytorycznych: a) funkcjonowaniu systemu politycznego Unii Europejskiej; b) pozycji państwa członkowskiego w systemie decyzyjnym Unii Europejskiej; c) roli administracji publicznej w systemie decyzyjnym Unii Europejskiej. Jest autorem kilkudziesięciu prac naukowych, w tym obszernych opracowań monograficznych dotyczących procesów decyzyjnych w Radzie Unii Europejskiej (Administracja rządowa państwa członkowskiego w organach przygotowawczych Rady Unii Europejskiej. Perspektywa politologiczna, Lublin 2016), pozycji Niemiec w Unii Europejskiej (Germany’s European Policy in the 21st Century in the Light of Liberal Intergovernmentalism, Warszawa 2013), funkcjonowania procedur komitetowych (Komitologia. Szczególny rodzaj decydowania politycznego w Unii Europejskiej, Lublin 2007) oraz Parlamentu Europejskiego (Parlament Europejski. Studium prawno-politologiczne, Lublin 2003).
W zakresie aktywności dydaktycznej współpracował m.in. z Krajową Szkołą Administracji Publicznej i uczestniczył w prowadzeniu szkoleń dla polskiego korpusu prezydencji. Jest także członkiem-założycielem Polskiego Towarzystwa Studiów Europejskich oraz uczestnikiem sieci ekspertów Komisji Europejskiej Team Europe.
E-mail: p.tosiek@uw.edu.pl