Biogram

Profesor uczelni w Zakładzie Teorii Polityki Wydziału Nauk Politycznych i Dziennikarstwa UAM w Poznaniu.

Absolwent politologii i historii na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. W czerwcu 2008 r. ukończył studia doktoranckie na Wydziale Nauk Społecznych UAM i uzyskał stopień naukowy doktora nauk humanistycznych w zakresie nauk o polityce. W latach 2006-2008 otrzymywał stypendium naukowe Dziekana Wydziału Nauk Społecznych UAM za bardzo dobre wyniki w trakcie odbywania studiów doktoranckich. W 2018 r. uzyskał stopień naukowy doktora habilitowanego w dziedzinie nauk społecznych na podstawie osiągnięcia naukowego pt. Konwencjonalna partycypacja polityczna obywateli współczesnych państw demokratycznych na przykładzie Polski.

Członek Grupy Badawczej „Inicjatywa Helwecka”, Ośrodka Badań i Edukacji Europejskiej, członek redakcji „Przeglądu Politologicznego”, prezes Polskiego Towarzystwa Nauk Politycznych o/Poznań, członek Komisji Rewizyjnej przy Zarządzie Głównym PTNP. Recenzent w następujących czasopismach naukowych: „Przegląd Europejski”, „Środkowoeuropejskie Studia Polityczne”, „Political Preferences”, „Public Policy and Economic Development”.

Uczestnik z referatem ponad 50. krajowych i międzynarodowych konferencji naukowych, redaktor prac zbiorowych, autor kilkudziesięciu artykułów naukowych, jak również dwóch monografii.

Publikacje

Najważniejsze publikacje:

Monografie

• M. Rachwał, Demokracja bezpośrednia w procesie kształtowania się społeczeństwa obywatelskiego w Polsce, Wydawnictwo Sejmowe, Warszawa 2010, ss. 355.
• M. Rachwał, Funkcjonowanie obywatelskiej inicjatywy ustawodawczej w Polsce. Podstawy prawne – praktyka – perspektywy rozwoju, Wydawnictwo Naukowe WNPiD UAM, Poznań 2016, ss. 243.

https://repozytorium.amu.edu.pl/bitstream/10593/17912/1/Rachwal-OIU.pdf

Redakcja prac zbiorowych

• Uwarunkowania i mechanizmy partycypacji politycznej, red. M. Rachwał, Wydawnictwo Naukowe WNPiD UAM, Poznań 2017, ss. 122.

http://helwecja.amu.edu.pl/wp-content/uploads/2018/01/Uwarunkowania-i-mechanizmy-partycypacji-politycznej.pdf

• Współczesne oblicza władzy politycznej. Wybrane zagadnienia, red. M. Rachwał, Wydawnictwo Naukowe WNPiD UAM, Poznań 2017, ss. 180.
• Hungary and Poland in Times of Political Transition. Selected Issues, red. B. Pająk-Patkowska, M. Rachwał, Wydawnictwo Naukowe WNPiD UAM, Poznań 2016, ss. 239.

Artykuły naukowe

• M. Rachwał, Sondaże a wynik wyborów – polskie doświadczenia lat 1990-2005, „Środkowoeuropejskie Studia Polityczne” 2009, Nr 3, ss. 143-158.
• M. Rachwał, Prawo do zarządzenia referendum ogólnokrajowego w Polsce w latach 1992-2009. Przyjęte rozwiązania i postulowane zmiany, [w:] Prawo wyborcze i wybory. Doświadczenia dwudziestu lat procesów demokratyzacyjnych w Polsce, red. A. Stelmach, Wydawnictwo Naukowe WNPiD UAM, Poznań 2010, ss. 115-124.
• M. Rachwał, Referenda w sprawie odwołania organu gminy przed upływem kadencji – doświadczenia lat 2006-2010, [w:] Wieloaspektowość samorządności gminnej w Polsce, red. B. Nawrot, J. Pokładecki, Wydawnictwo Naukowe WNPiD UAM, Poznań 2011, ss. 247-260.
• M. Rachwał, Konsultacje społeczne z mieszkańcami gminy jako forma partycypacji politycznej, [w:] Lokalny dialog obywatelski. Refleksje i doświadczenia, red. B. Lewenstein, M. Dudkiewicz, Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2011, ss. 115-127.
• M. Rachwał, Prawo wzrastającej dysproporcji w procesie rekrutacji elit politycznych a sytuacja kobiet w Polsce, [w:] Gender jako determinanta w przestrzeni prywatnej i publicznej, red. A. Balczyńska-Kosman, I. Andruszkiewicz, J. Kałużna, E. Kania, Wydawnictwo Naukowe WNPiD UAM, Poznań 2012, ss. 199-212.
• M. Rachwał, Referendum gminne jako element kampanii samorządowej – studium przypadku, [w:] Demokracja bezpośrednia w samorządzie terytorialnym, red. M. Marczewska-Rytko, S. Michałowski, Wydawnictwo UMCS, Lublin 2012, ss. 373-387.
• M. Rachwał, Przymus wyborczy a legitymizacja władzy politycznej, „Środkowoeuropejskie Studia Polityczne” 2012, Nr 4, ss. 227-243.
• M. Rachwał, Władza ludu czy elit politycznych? Próba zdefiniowania współczesnej demokracji, „Przegląd Politologiczny” 2013, Nr 1, ss. 69-82.
• M. Rachwał, Inicjatywa ludowa w Polsce na przykładzie wniosku 4xTak, [w:] Przemiany demokratyczne w Polsce, red. A. Stelmach, Wydawnictwo Naukowe WNPiD UAM, Poznań 2013, ss. 159-173.
• M. Rachwał, Budżet partycypacyjny jako nowa forma współdecydowania o finansach lokalnych, „Przegląd Politologiczny” 2013, Nr 4, ss. 173-187.
• M. Rachwał, Referendum w opinii elit politycznych III RP, „Środkowoeuropejskie Studia Polityczne” 2013, Nr 4, ss. 175-194.
• M. Rachwał, Posłowie Sejmu kontraktowego – reprodukcja czy cyrkulacja elity poselskiej?, [w:] Przemiany demokratyczne w Polsce, red. A. Stelmach, Wydawnictwo Naukowe WNPiD UAM, Poznań 2013, ss. 79-94.
• M. Rachwał, Referenda w sprawie odwołania organu samorządu terytorialnego – doświadczenia lat 2010-2014, „e-Politikon”. Kwartalnik naukowy Ośrodka Analiz Politologicznych Uniwersytetu Warszawskiego, Nr XI (jesień 2014), ss. 77-98.
• M. Rachwał, Voter Turnout and the Quality of Democratic Political System, „PolitBook” 2014, Nr 1, ss. 141-152.
• M. Rachwał, Przymus wyborczy we współczesnej Europie – wybrane zagadnienia, [w:] Unia Europejska: politologiczno-socjologiczno-ekonomiczny ogród, red. C. Trosiak, Wydawnictwo Naukowe WNPiD UAM, Poznań 2014, ss. 133-146.
• M. Rachwał, Referendum jako forma udziału suwerena w funkcjonowaniu współczesnych państw demokratycznych, [w:] Europa Środkowa, Tom III: Instytucje demokracji bezpośredniej, zagadnienia systemów politycznych i współpracy regionalnej w Europie Środkowej, red. K. Koźbiał, Wydawnictwo Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej im. rotmistrza Witolda Pileckiego, Oświęcim 2015, ss. 8-24.
• M. Rachwał, Obywatelska inicjatywa uchwałodawcza w Polsce w świetle prawa – wybrane zagadnienia, „Przegląd Politologiczny” 2016, Nr 1, ss. 21-33.
• M. Rachwał, Ewolucja prawa wyborczego do Senatu w III RP, „Białostockie Studia Prawnicze” 2016, Zeszyt 20/A, ss. 261-272.
• M. Rachwał, Wpływ obywateli na funkcjonowanie państw demokratycznych – wybrane zagadnienia, [w:] Wpływ społeczny. Konteksty i zastosowania badawcze, red. B. Pająk-Patkowska, Wydawnictwo Naukowe WNPiD UAM, Poznań 2016, ss. 145-154.
• M. Rachwał, Women’s participation in the process of selecting the political elite in Poland on the example of the parliamentary elections 2005-2015, [w:] Women’s role and their participation in public life of the Visegrad Countries, red. M. Musiał-Karg, E. Lesiewicz, Wydawnictwo Naukowe WNPiD UAM, Poznań-Usti nad Labem 2016, ss. 81-91.
• M. Rachwał, The Polish model of democracy, [w:] Hungary and Poland in Times of Political Transition. Selected Issues, red. B. Pająk-Patkowska, M. Rachwał, Wydawnictwo Naukowe WNPiD UAM, Poznań 2016, ss. 163-179.
• M. Rachwał, Wybory we współczesnym państwie demokratycznym, [w:] Uwarunkowania i mechanizmy partycypacji politycznej, red. M. Rachwał, Wydawnictwo Naukowe WNPiD UAM, Poznań 2017, ss. 51-86.
• M. Rachwał, Znikający wyborcy – partycypacja w wyborach do Parlamentu Europejskiego, [w:] Współczesne oblicza władzy politycznej. Wybrane zagadnienia, red. M. Rachwał, Wydawnictwo Naukowe WNPiD UAM, Poznań 2017, ss. 61-73.
• M. Rachwał, Evolution of the System of Elections to the Polish Sejm – the Matter of Election Formula, „Przegląd Politologiczny” 2017, Nr 1, ss. 7-20.
• M. Rachwał (2017), Political participation at local self-government level – The Polish example of conditions and institutions, “Public Policy and Economic Development”, Issue 11(15), ss. 300-310.
• M. Rachwał (2018), Rola mechanizmów demokracji bezpośredniej i semibezpośredniej we współczesnym państwie demokratycznym, [w:] Stosunki międzynarodowe w procesie zmian, red. A. Stelmach, T.R. Szymczyński, M. Walkowski, Wydawnictwo Naukowe WNPiD UAM, Poznań, ss. 481-491.
• B. Pająk-Patkowska, M. Rachwał (2018), Jaka demokracja w Polsce? Możliwe kierunki rozwoju demokracji w świetle oczekiwań społecznych oraz postaw elit politycznych, [w:] Zmierzch demokracji liberalnej? red. K.A. Wojtaszczyk, P. Stawarz, J. Wiśniewska-Grzelak, Oficyna Wydawnicza ASPRA-JR, Warszawa, ss. 457-471.
• M. Musiał-Karg, M. Rachwał (2018), Droga Polski do Unii Europejskiej, [w:] Actual Issues of Social Transformations in Ukraine. European Integration and Security Aspects, red. Y. Palagnyuk, S. Shkirchak, PM BSNN Publishing House, Mykolagiv 2018, ss. 234-255.
• M. Rachwał (2018), The relationship between position on an electoral list and chances of winning a seat in a representative body – experiences from the 2015 Sejm election in Poland, “Przegląd Politologiczny” Nr 3, ss. 135-143.
• M. Rachwał (2019), Electronic political participation and the model of democracy, [w:] E-voting and e-participation. Experiences, challenges and prospects for the future, red. M. Musiał-Karg, Wydawnictwo Naukowe WNPiD UAM, Poznań, ss. 23-35.
• M. Rachwał (2019), Inicjatywa ludowa w Polsce na przykładzie wniosku o przeprowadzenie referendum edukacyjnego, [w:] Człowiek, gospodarka, społeczeństwo. Księga jubileuszowa dedykowana profesorowi Jerzemu Babiakowi, red. T. Wallas, K. Urbaniak, K. Hajder, Wydawnictwo Naukowe WNPiD UAM, Poznań, ss. 471-483.
• M. Rachwał (2019), Referendum on Abortion in Poland. Submitted Proposals and Main Topics of the Debate, „Białostockie Studia Prawnicze” Nr 1 (24), ss. 57-67.
• M. Rachwał (2020), Konwencjonalna partycypacja polityczna na poziomie ogólnokrajowym w Polsce w latach 1989-2019. Wybrane zagadnienia, [w:] Partycypacja polityczna, red. M. Marczewska-Rytko, D. Maj, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin, ss. 273-287.
• M. Rachwał (2020), Voter turnout at the national level in Poland – selected aspects, „Przegląd Politologiczny” Nr 2, ss. 73-86.

Nauka

a) Obszary zainteresowań naukowych:

• Konwencjonalna i niekonwencjonalna partycypacja polityczna.
• Demokracja w aspekcie historycznym i współczesnym.
• Demokracja bezpośrednia, semibezpośrednia, przedstawicielska.
• Wybory we współczesnym państwie demokratycznym, przymus wyborczy w Europie.
• Społeczeństwo obywatelskie i relacje społeczeństwo obywatelskie – współczesna demokracja.
• Elity polityczne.
• Zmiany społeczne i polityczne (w tym kwestia transformacji systemowych w państwach Europy Środkowo-Wschodniej).
• Administracja publiczna w Polsce.
• Historia polityczna XIX-XX w.
• Bezpieczeństwo narodowe.

b) Projekty badawcze:

• Projekt badawczy pt. Dzień partycypacji. Uwarunkowania i mechanizmy partycypacji politycznej, czas realizacji: 2017. Projekt był finansowany przez Fundację Uniwersytetu im. A. Mickiewicza w Poznaniu (Konkurs FUND_AKCJA). Rola: koordynator projektu.
• Projekt badawczy pt. Poland and Hungary in the era of political transformation – directions for developing political system and civil society (numer projektu: 201618), czas realizacji: 2016. Projekt był finansowany ze środków Węgiersko-Polskiego Programu Współpracy Pozarządowej. Rola: kierownik projektu (wspólnie z dr B. Pająk-Patkowską).
• Projekt badawczy pt. Kształtowanie się elity poselskiej w Polsce w początkowym okresie transformacji systemowej (1989-1997), czas realizacji: 2011-2013. Projekt był finansowany ze środków na rozwój młodych naukowców Wydziału Nauk Politycznych i Dziennikarstwa UAM. Rola: kierownik projektu.
• Projekt badawczy pt. Obywatelska inicjatywa ustawodawcza w Polsce, czas realizacji: 2011-2016. Projekt był finansowany decyzją Dziekana WNPiD UAM. Rola: kierownik projektu.
• Projekt badawczy pt. E-voting as an alternative way of voting procedures in national elections. Experiences of selected countries and prospects for implementation e-voting in Poland (E-voting jako alternatywna procedura głosowania w elekcjach państwowych. Doświadczenia wybranych państw a perspektywy wdrożenia e-głosowania w Polsce), czas realizacji: 2014-2018. Projekt finansowany przez Narodowe Centrum Nauki: UMO-2014/15/B/HS5/01358. Rola: wykonawca.
• Projekt badawczy pt. Rola instytucji zgromadzenia ludowego (Landsgemainde) w Konfederacji Szwajcarskiej, czas realizacji: 2013-2014. Projekt był finansowany przez Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Rola: wykonawca.

c) Udział w grupach badawczych

• Grupa Badawcza „Inicjatywa Helwecka” – powołana mocą zarządzenia nr 19/2012/2013 Dziekana Wydziału Nauk Politycznych i Dziennikarstwa UAM w Poznaniu. Grupa ma na celu zjednoczenie osób zajmujących się badaniem, przede wszystkim pod względem politologicznym, socjologicznym i prawniczym, państw niemieckojęzycznych, ze szczególnym uwzględnieniem Szwajcarii. Charakter uczestnictwa: członek Grupy Badawczej.

Dydaktyka

Prowadzone zajęcia dydaktyczne:

• Psychologia polityki.
• Psychologia społeczna.
• Socjologia ogólna.
• Seminarium dyplomowe.
• Aktywność polityczna obywateli współczesnych państw demokratycznych.

Nagrody

Nagroda Dziekana WNPiD UAM w roku akademickim 2010/2011 za publikację: Demokracja bezpośrednia w procesie kształtowania się społeczeństwa obywatelskiego w Polsce, Wydawnictwo Sejmowe, Warszawa 2010, ss. 355.